Geestelijke mishandeling binnen een relatie is niet zomaar een vorm van mishandeling, het ontneemt je van wie je bent, de kern van je bestaan. Het zuigt de kracht uit je lichaam en laat je gebroken achter. Als dit structureel in een relatie zich voordoet, zit gevangen in de zuigkracht van de spiraal van geweld. Je wordt ontdaan van je kracht en afhankelijk van je partner gemaakt. De kracht en controle van geestelijke mishandeling is vernietigend.
Het geweld heeft een doel. Met het geweld beoogt de één de ander te domineren. Het draait om kracht en controle van en over de ander. Het verdraaien van realiteit dat je twijfelt aan jezelf en je steeds meer terugtrekt.
Om die kracht en controle te bewaken maakt de één gebruik van tactieken, universele tactieken. Zeker kenmerken geestelijke mishandeling.
Naar deze tactieken is onderzoek gedaan door de ‘Domestic Abuse Intervention Project (DAIP) over een aantal maanden. Een kritiek punt, van het onderzoek, kan zijn dat alleen vrouwen zijn geïnterviewd. Dat maakt het niet geslachtsneutraal. Ook wil het niet zeggen dat het niet werkt als het slachtoffer man is.
De onderzoeksresultaten zijn gepresenteerd in het wiel van kracht en controle (Wheel of Power and Control), oftewel het Duluth Model. Ik heb het wiel geslachtsneutraal gepresenteerd, omdat ik de man als slachtoffer niet wil uitsluiten en hij zich hier wel in zou kunnen herkennen. Het gaat om geestelijke mishandeling partner, man of vrouw. Tekstueel is er wel een onderscheid tussen de pleger als hij en slachtoffer als vrouw.
Uit het voormelde onderzoek, kwamen 8 tactieken naar voren welke door elk slachtoffer werd ervaren.
Wiel van kracht en controle
Het wiel van kracht en controle is de uitkomst van de onderzoeksresultaten van de DAIP. Deze universele tactieken zie je terug in de spiraal van geweld bij geestelijke mishandeling binnen een relatie. Ze hebben dus overeenkomsten met elkaar.
Herken je jouw partner? Herken je jezelf terug in wat je is overkomen?
Herkenning is de eerste stap naar bewustwording.
Onthoud dat iemand die van je houd jou geen pijn hoort te doen. Hij hoort van je te houden, je te (onder)steunen en meest belangrijker, het beste van jezelf naar boven te halen.
Als dat niet het geval is maakt deze ziekmakende relatie je kapot. Is hij het waard om je jezelf te laten ontnemen? Om jezelf te verliezen? Dat als je in de spiegel kijkt jij je afvraagt wie die persoon eigenlijk is? Misschien zien je nog een schim van het verleden, van de persoon wie je was.
Het is nooit te laat om je ogen te openen en je wereld te zien.
Dit is hoe hij zijn kracht en controle over jou verkrijgt:
#1 Intimidatie
Angst aanjagen is een belangrijke tactiek om kracht en controle over de ander te krijgen. Intimidatie doet het trucje prima. De boodschap is luid en duidelijk: “Als je niet gehoorzaamt, volgen deze consequenties.” Hij gebruikt een variëteit aan intimidaties, als blikken of gebaren, vernielingen, etc, waardoor hij kracht en controle krijgt over jou.
#2 Emotioneel geweld
Hij zal naast het aanjagen van angst, er alles aan doen wat hij kan om jou slecht te laten voelen over jezelf of gebrekkig op een manier. Als jij namelijk gelooft dat je waardeloos bent en dat niemand anders jou wil, dan is de kans dat je weggaat een stuk kleiner. Jouw eigenwaarde zakt tot de grond en laat een gevoel achter van machteloosheid. Tevens heb je niet het gevoel dat je iets beter zal treffen en dat dit hetgeen is wat jij kunt krijgen.
#3 Isolement
Je raakt afhankelijk van hem en om jouw afhankelijkheid te vergroten, zal hij je zoveel mogelijk van de buitenwereld afsnijden. Zo kan hij voorkomen dat je familie of vrienden nog ziet, of voorkomen dat je naar werk of school gaat. Het kan zelfs zijn dat je toestemming moet vragen om ook maar iets de doen, ergens heen te gaan, of iemand te zien. Jouw vrijheid wordt je ontnomen en je afhankelijkheid groeit met de dag.
#4 Ontkennen en de schuld geven
Toch zijn er andere dagen en/of momenten te vinden. Hij maakt het goed en maakt excuusjes voor het onvergeeflijke. Je trapt erin en nog erger, je geeft je zelf de schuld. Door de ontstane afhankelijkheid is er een twijfel ontstaat en realiteit ontnomen. De oorzaak tot geweld wordt buiten hemzelf gezocht. Hij verwijt het jou en het gewelddadig gedrag door een slechte jeugd, een slechte dag, en anderen van hun geweld. Hij kan het geweld minimaliseren of ontkennen dat het heeft plaats gevonden. Hij wil meestal de verantwoordelijkheid op jouw schuiven. Volgens hem is het geweld jouw schuld. Dus ben je geneigd om zijn gedrag te excuseren en geef je jezelf de schuld.
#5 Inzet van kinderen
Zoals gezegd, is één van de belangrijke pijlers voor kracht en controle het aanjagen van angst. Ik had al genoemd dat dit door middel van intimidatie kan. Echter hij zal niet schromen om ook kinderen in te zetten om zijn doel van kracht en controle te bereiken. Geestelijke mishandeling kind kan gericht zijn op het kind, maar ook wanneer het kind er getuige van is. Beide vormen vallen onder kindermishandeling. Jouw moederhart klopt voor de kinderen en je doet alles om ze te beschermen. Dit betekent jezelf wegcijferen om hun lot zo dragelijk mogelijk te maken. Deze gevoelige plek wordt vaak ingezet om de kinderen te bedreigen al is het maar om ze weg te halen. De angst zorgt ervoor dat de kans dat je weggaat heel klein wordt.
#6 Dominantie
Hij neemt dus op alle fronten de leiding en wil dit gevoel behouden. Hij maakt alle beslissingen voor jou en de familie/het gezin, vertelt je wat je moet doen, en verwacht dat jij gehoorzaamt zonder vragen. Hij behandelt je meer als bediende, kind of bezit, dan zijn partner. Hij domineert over jou en het gezin. Een sterke vorm van intimidatie om angst te zaaien en afhankelijkheid te creëren.
#7 Economisch geweld
En om die afhankelijkheid kracht bij te zetten, maakt hij jou financieel afhankelijk van hem. De kans dat je dan nog bij hem weggaat wordt aanzienlijk kleiner, vooral als er kinderen in het spel zijn. Je hebt wellicht geen baan, misschien wel getrouwd en woont in een koophuis. Dus zonder hem, geen geld, geen huis en geen spullen. Dan maar blijven?! Financieel heeft hij een sterke greep gemaakt. Wellicht bepaalt hij de bestedingen van het geld en krijg jij wekelijks zakgeld voor boodschappen en dat is alles. Een sociaal leven zal daardoor niet gaan. En het isolement versterkt zich.
#8 Dwang en bedreigingen
Hij doet er dus veel aan om te voorkomen dat je bij hem weggaat. Daarvoor gebruikt hij ook bedreigingen letterlijk om te voorkomen dat je weggaat, of dat je je mond opentrekt naar anderen. Denk aan dreigementen om jou pijn te doen, de kinderen, familieleden, dierbaren, of zelfs huisdieren. Ook kan hij dreigen met het plegen van zelfmoord. Hij schroomt soms niet om valse aangiften te maken tegen jou of juist dreigen om je aan te geven bij bijvoorbeeld jeugdzorg. Alles om er maar voor te zorgen dat jij je koest houdt en doet wat hij zegt.
Geestelijke mishandeling doorbreken – tips
De kracht en controle van geestelijke mishandeling is vernietigend. Het maakt je kern met de grond gelijk en laat geen spaander van je heel. Gebroken, raap je jezelf weer op en ben je op zoek naar de kracht die in je zit. Wil je de deur openen voor de realiteit en ontsnappen aan dit leven?
Ik zeg je dat je dit kan!
In iedere vrouw zit een Leeuwin, een stemmetje dat wil brullen. Een kracht die je beschermt en leidt. Luister naar je intuïtie en durf de confrontatie met de realiteit aan. Doorbreek geestelijke mishandeling binnen een relatie en ontdoe je van de kracht en controle en pak je eigen kracht en controle terug.
Om verbaal geweld (vorm van geestelijke mishandeling) in je relatie te stoppen, kan ik je 5 tips geven om het nu te stoppen:
#1 Onderwijs jezelf
#2 Mede-afhankelijkheid
#3 Noem het bij zijn echte naam
#4 Stel jezelf grenzen
#5 Kijk naar anderen zonder verbaal geweld
Wat is jouw ervaring van geestelijke mishandeling binnen een relatie? Welke tactieken herken je terug? Je kunt je reactie hieronder plaatsen. Of stuur een mail naar elisabeth@zodietyfuskerstboomstaat.nl.
Ik heb mijn eigen kracht en controle weer terug over mezelf en mijn leven. Ik zou door die hel elke dag opnieuw gaan om te komen waar ik nu sta. De meest moeilijke beslissing die ik ooit heb genomen, heeft mij mijzelf weer terug gegeven.
Alles wat hier staat klopt precies in mijn huidige leven. Ik heb er 10 jaar over gedaan om te herkennen wat psychisce mishandeling is. Jarenlang kon ik er geen vinger opleggen. Eerst verbaal lelijk en dan weer weken poeslief. Om vervolgens beetje bij beetje je zelfvertrouwen te breken. Ik ga ervoor zorgen dat dit stopt.
Wow Crystal,
wat een kracht spreekt er uit je reactie. Blijf in contact met deze stem, het zet je op de goede weg.
Groetjes, Elisabeth
Ik zit er nu bijna 14 jaar in , ja kleineren en.mij vaak smerig aankijken , ik heb ook altijd gewerkt en bracht ook geld in het laadje , maar nu mijn baan kwijt . Het is zelfs zover gekomen dat ik niet veel meer eet om maar geen vuile blik te krijgen dat ik van zijn inkomen eet . Zijn zoon van 16 jaar begint mij nu ook zo te behandelen als een sloof . En ja ik wil zo graag weg maar ik kan mijn hond niet in de steek laten , die is het enigste waar ik liefde van krijg en ik kan nergens heen . Maar ik blijf knokken tot er een dag komt dat ik weg kan voorgoed
Beste Jo,
wat heftig voor je! Al de gevoelens waar je mee worstelt en je overlevingsdrang is groot. Hoelang hou je het nog vol? Er is een aanmerkelijk verschil tussen OVERleven en LEVEN. De afgelopen 14 jaar hebben een enorme impact op je en je meer afgepakt dan je 14 jaar geleden van het leven had verwacht. Ook met een hond is er plek voor je om opnieuw te beginnen en te LEVEN ipv OVERleven. Er is plek voor jou waar je je geliefd voelt en waar je wordt behandeld als volwaardig mens. Het leven is te kostbaar om je te laten leven door een ander.
Je mag me altijd een mail sturen op elisabeth@zodietyfuskerstboomstaat.nl
Groetjes, Elisabeth
Zeer heftig confronterend dit,alles vrijwel gelijk aan mijn leven afgelopen 20 jaar…net van hem te horen gekregen dat ik zelfmoord moet plegen op zijn verjaardag zodat hij echt wat te vieren heeft….ben gebroken maar ga door met de innerlijke stem…
Van Monique
Beste Monique,
je bent al op weg om je te ontdoen van de kracht van verbaal geweld. Je bent bezig met jezelf onderwijzen. Durf je grenzen te stellen en pak een stuk controle terug van je eigen leven. Ik begrijp dat uit je reactie dat je nog in deze relatie zit. Probeer jezelf los te maken binnen de relatie. Denk aan hobby’s, vrienden, (vrijwilligers)werk, etc. Als je dieper wilt ingaan op je verhaal kun je mij ook altijd een mail sturen op elisabeth@zodietyfuskerstboomstaat.nl, want ook al klinkt mijn reactie makkelijk, ik weet heel goed hoe het werkt als je er nog midden in zit en je je wanhopig aan die innerlijke stem probeert vast te klampen. Je brein is heel anders ingesteld, waardoor de simpelste dingen onmogelijk lijken.
Groetjes, Elisabeth
Alles wat ik zeg, koop, vertel, denk is slecht, deugt niet, is te goedkoop of “een ander gaat er met je geld vandoor” (in het geval van mijn idee om een ophaalpunt voor een transportbedrijf te organiseren) volgens mijn schoonvader. Hoe ik mijn zoon opvoed, is ook fout. Is dit ook emotionele manipulatie of psychische mishandeling?
Hoi Marten,
Geestelijke mishandeling richt zich op bepaalde tactieken om een zeker negatief resultaat bij de ander teweeg te brengen. Ik kan me voorstellen dat deze woorden je krenken en je eigenwaarde aantasten. Er zijn technieken om hiermee om te kunnen gaan en je eigen wensen en behoeften duidelijk te kunnen maken, waardoor er een verandering kan optreden. Je schoonvader staat met zijn oordeel klaar, waarachter een bepaalde behoefte schuil gaat. Er zijn technieken die je eigen kan maken om je boodschap over te kunnen brengen. De meest bekende is Geweldloze Communicatie. Dit is een goede start voor jezelf om persoonlijk te groeien en jezelf vaardigheden eigen te maken die je helpen met hem te kunnen praten op zo’n manier dat het voor beide partijen ‘winst’ kan opleveren en verandering kan worden bewerkstelligd. Het is een ware eye-opener als je het juist weet toe te passen.
Groetjes, Elisabeth