herken de narcist

Hoe herken je een narcist? Was er maar een scanapparaat die afging bij de narcist. Iedereen heeft narcistische kenmerken, welke hem nog niet tot een narcist maken. Dit artikel gaat over de echte narcist, waarbij het alarm van een scanapparaat af zou gaan. Benieuwd waar het scanapparaat op let?

Ik neem je mee in de ijdele wereld van de narcist. Ik vertel je de kenmerken van zijn extreem egocentrisme en wat zijn karakteristieke gedragingen zijn. Allemaal eigenschappen die je zou herkennen, maar wat als het er nou niet zo dik bovenop ligt? Wat als het allemaal wat subtieler is? Het zijn die kenmerken waarvan je moeder je ze eigenlijk had moeten vertellen toen je groter werd. Zekere waarschuwingssignalen. Het zijn de vijf manieren die de narcist gebruikt om zijn kwetsbaarheid te ontwijken en tevens de favoriete strategie van de narcist, volgens de Huffinton Post:

#1 Het projecteren van gevoelens van onzekerheid
#2 Angst voor emoties
#3 Een onsamenhangend gezinsverhaal uit verleden
#4 Heldenverering
#5 Grote behoefte aan controle

Van de Nederlandse bevolking is 10% narcist waarvan het merendeel man. Ik beperk mij dan ook tot de aanspreekvorm hem, hij en zijn. De mannen hebben een hoge positie, zijn enorm charmant en intelligent. Ze zijn succesvol in hun gebied en hebben een historie van vijandigheid op de werkvloer wat aan anderen lag. Ze hemelen je op en daar zijn de meeste mensen gevoelig voor. Is dat ook hetgeen waarom jij voor hem bent gevallen? Zijn vleierij?

De oorsprong van narcisme als woord, ligt in de Griekse mythologie. Het verhaal van Narcissus die voor straf verliefd werd op zijn eigen spiegelbeeld. Sigmund Freud heeft als eerste de term narcisme geïntroduceerd, gekoppeld aan dit verhaal.

De stoornis ligt vaak in de opvoeding waarbij het kind niet onvoorwaardelijk werd geaccepteerd. Er was geen sprake van valideren en serieus nemen. Deze biologische kwetsbaarheid (tekort aan serotonine) kan leiden tot onder andere onzekerheid, faalangst en narcisme. Het kind raakt zo teleurgesteld in de mensen om hem heen, dat hij besluit om ze niet meer te vertrouwen en alleen nog maar te investeren in zichzelf, zodat hij weet waar hij aan toe is.

Het is dus een persoonlijkheidsstoornis welke door diagnose naar boven kan worden gebracht. Een narcist liegt, bedriegt, verlaagt, negeert, beledigd, zuigt uit, controleert, etc. Kenmerkend voor deze persoonlijkheid is het nooit erkennen dat er iets mis is met hem en het altijd aan anderen ligt. Hij stelt zijn eigen verlangens centraal en daar moet alles voor wijken. Een passender term zou dan zijn Ziekelijk Egocentrisme, volgens Caroline Fransen.

Om narcisme tastbaarder te maken, heeft het kenmerken. Dus naast zijn vleierij waar hij jou mee gestrikt heeft, zijn er veel andere problemen waar je nu mee te maken hebt. Herken jij de narcist in je partner?

Kenmerken van de narcist

Door het egocentrisme van de narcist is er altijd wel sprake van pathologisch liegen. Alles voor de zelfbewondering. Het liegen is een gewoonte in het gedrag en kan dwangmatig zijn. Vooral als het verleden heeft bewezen dat het gunstig voor hem uitpakt. Uiteindelijk leeft de narcist de leugen en gaan fantasie en realiteit onlosmakelijk in elkaar over. Hij gelooft als eerste zijn eigen leugens alvorens hij deze de wereld in predikt. Deze rotsvaste overtuiging zorgt ervoor, dat anderen worden misleid en geloven in zijn eerlijkheid en oprechtheid.

Hij houdt zichzelf een soort spiegel voor met enkel de goede eigenschappen. Deze eigenschappen zijn aanwezig bij anderen in zijn omgeving om zijn eigen imago overeind te houden. Hij blijft om bevestiging vragen van dit imago en ziet jou als verlengstuk van zichzelf. Jouw gevoelens en gedachten doen er alleen toe als ze bijdragen aan zijn realiteit. Bijvoorbeeld dat je hem kan lezen en begrijpen zonder dat enige communicatie nodig is.

Als je dit zo leest, praat ik liever over een extreem egocentrisme. Ik bedoel, ze vinden zichzelf geweldig en leiden aan een grootheidswaanzin. Om maar mijn mond te houden over het feit dat ze bewonderd moeten worden en totaal geen inlevingsvermogen hebben in anderen. En het inlevingsvermogen wat ze lijken te hebben, is nep. Noem het maar een pseudo-empathie. Dit is enkel voor zijn eigen doeleinden.

Ik weet nog goed toen we bij onze relatietherapeut aan tafel zaten. Ik in tranen en hij onvermurmbaar in zijn stoel. Ze vroeg hem wat en of het iets met hem deed. Hij haalde ze zijn schouders op en antwoordde dat hij het niet leuk vond. Verder dan dat, kan hij ook niet komen. Hij heeft geen empathie.

narcist herkennen

Karakteristieke gedragingen

Naast deze kenmerken, kun je ook kijken naar karakteristieke gedragingen. Dus dingen die je opvallen in zijn handelen, dat wat hij doet of niet doet. Maar we focussen ons hier op hetgene wat hij doet, omdat dat makkelijker te registreren is in onze waarneming.

Zo zal hij zich gedragen als een kind van 5/6 jaar. Hij liegt om zijn zin te krijgen, net als manipuleren. Hij leert niet en zal niet veranderen. Ook zal hij alle eerlijke en oneerlijke middelen gebruiken om zijn doel te bereiken. Niets mag hem in de weg staan.

En als deze kern kenmerken nog niet voldoende zijn wil ik je nog een paar kenmerken meegeven. Gewoon punten, die nog extra bevestigend kunnen werken of niet:

  • gebrekkig geweten
  • nooit tevreden
  • kennen geen schuldgevoel
  • willen niet weten wat ze een ander aandoen
  • heel gevoelig voor jouw kritiek
  • enorm achterdochtig
  • kunnen niet alleen zijn
  • negatieve levensinstelling
  • weinig plezier
  • weinig tot niet geïnteresseerd in jouw wel en wee
  • geïntereseerd in hun eigen doeleinden

De tweede was ongeveer een maandje oud, toen ik borstontsteking kreeg. De hele dag had ik 38,5 graden koorts en heb ik voor twee kinderen gezorgd. Om half 8 in de avond, toen de oudste sliep had ik mijn toen nog partner hierover een berichtje gestuurd en gevraagd of hij wat eerder thuis kon komen. Hij zou om 21 uur klaar zijn en met een half uurtje om half 10 uiterlijk thuis kunnen zijn. Om 23 uur kwam hij aanzetten. Het was belangrijker om na half 9 nog een paar koppen koffie te drinken, stiekem sigaretten te roken en contact met één van zijn minnaressen te hebben, bleek achteraf. Het deed hem niets wat hij een ander aan deed of ik het nu was of zijn kinderen. Geen geweten, geen schuldgevoel, wilde niet weten wat hij mij aandeed, niet geïnteresseerd in mijn gezondheid en enkel geïnteresseerd in zijn bezigheden buiten de deur.

    Tot slot is er ook een Engelstalig artikel waarin een aantal uitspraken van de narcist worden opgesomd. Interessant om eens naar te kijken en te lezen. Het artikel is getiteld: “Things narcissistic Mothers and narcissist’s say” geschreven door Joanne O’Sullivan. Ik zal er eentje uit halen “Het is lang niet zo goed/fijn/smakelijk/duur als de mijne” Herken je deze uitspraak? Bekijk de uitspraken in het artikel of je er nog meer herkend.

    Wat je moeder je had moeten vertellen over een narcist

    De voorgaande kenmerken wijzen al snel iemand aan als zijnde een narcist of niet. Dus het gebrek aan empathie, een grandioze uitstraling en een woede over imperfecties of menselijke fouten. Kwartjes vallen vast wel en je denkt aan bepaalde mensen nu.

    Maar wat als de narcist nou niet zo duidelijk voor je staat en zich op subtiele wijze in jouw leven binnendringt. De subtiele kenmerken, zijn de kenmerken die er toe doen. Dit had jouw verteld moeten worden alvorens je je partner leerde kennen. Veel ellende had je bespaard kunnen blijven.

    Deze signalen garanderen niet dat je te maken hebt met een narcist, wel waarschuwen ze jou. Het zijn de vijf manieren die hij gebruikt om zijn kwetsbaarheid te ontwijken en tevens de favoriete strategie van de narcist volgens de Huffinton Post.

    1. Het projecteren van gevoelens van onzekerheid. De narcist zegt of doet dingen subtiel, waardoor jij je minder geschikt, minder slim en minder voldaan gaat voelen.  Eigenlijk doet hij het licht bij jou uit om zelf te schitteren.

    2. Angst voor emoties. De angst voor emoties is bij een narcist dusdanig, dat hij van onderwerp verandert als er een dreiging ontstaat om iets te voelen.  Ook de ontkenning van emoties wanneer hij in de emotie zit. Dus als hij kwaad is, geeft hij niet toe dat iets hem kwaad maakt.

    3. Een onsamenhangend gezinsverhaal uit verleden. Meestal werd een narcist door zijn ouders geprezen, maar zijn de ouders verder koud en waren niet in staat om hun kind te troosten. De gezinssituatie wordt gekenmerkt door een onveilige hechting. Hij praat zonder onderling verband over zijn gezin en kindertijd. Verhalen over zijn kindertijd kloppen niet. Herinneringen zijn tegenstrijdig, vol lacunes en verwarring. De verhalen kenmerken lof en tegelijk vaag of discutabel. Het is dan niets meer dan een mythe.

    4. Heldenverering. Narcisten neigen ernaar om anderen te vereren of te bewonderen.  Op die manier zal de perfectie in de beleving van de narcist, afstralen op hen. En op het moment dat hun idool van zijn voetstuk valt, ontketent de teleurgestelde narcist een woede. Ook al is de vleierij van de narcist heerlijk, je zult nooit voldoen aan het beeld van perfectie die de narcist heeft.

    5. Grote behoefte aan controle. Hij wil niet afhankelijk zijn van anderen, aangezien dit hem herinnert aan kwetsbaarheid of afhankelijkheid. Hij zal een behoefte of een voorkeur niet uit spreken. Wel zal hij manipuleren en anderen organiseren zodat gebeurtenissen de meest gunstige uitkomst voor hem hebben. Dit kan grof of subtiel zijn. Zij kunnen schelden, terwijl subtiele controle op je gevoel werkt. Bijvoorbeeld wanneer je nerveus bent over het aankaarten van bepaalde onderwerpen of het mededelen van eigen voorkeuren. Beetje bij beetje heeft hij een manier gevonden om jou het gevoel te geven op verboden terrein te komen wanneer je een keuze maakt. Ze kunnen een afkeurende huivering tonen, het plan op het laatste moment veranderen of standaard te laat komen als jij iets geregeld hebt. Dan herpakken ze de controle.

    Bron: Narcismerelaties.nl/Psychologenpraktijk

    En bovenop deze signalen is er nog de eeuwige slachtofferrol. Narcisten maken de meest verschrikkelijke dingen mee. Ze kunnen er niets aan doen, het overkomt hen allemaal. Je hoort ze haast schreeuwen: “Kijk mij zielig zijn, ik heb zoveel meegemaakt en iedereen is tegen mij. Ik maak alleen maar ellende mee. Ik heb altijd pech.

    En vraag je ernaar dan krijg je als antwoord dat zij toch niet kiezen voor zoveel ellende. En doordat zij niet kritisch naar zichzelf kunnen kijken en alles wegstoppen achter schuldige anderen, blijven ze problemen houden met alles en iedereen. Ze zijn zo onzeker, dat ze alles wegstoppen achter hun grootheidswaanzin. Zij doen namelijk niets verkeerd, het ligt altijd aan anderen. Het nare van de slachtofferrol is dat zij de slachtofferrol terugkoppelen aan jou. Eigenlijk spelen zij dus slachtoffertje ten koste van het echte slachtoffer, waarbij zij hun daderschap ontkennen.

    Heel zijn facebook staat vol met zijn zielige verhalen. Van het beschadigen van zijn auto (wat de buren hebben gedaan met de fietstassen) tot de tyfus kerstboom (want het opzetten is wel pokkewerk). Het simpele feit dat de auto het niet doet, wordt vermeld en de oorzaak wordt duidelijk genoemd. Hij was genaaid bij de APK vorig jaar. Zelfs in reacties staat dat hij is geboren voor pech.

    narcist zelfbeeld

    Herken de narcist

    Na het lezen van al deze informatie, herken je nu de narcist? Of herken je kenmerken van narcisme? Was het maar net zo makkelijk als de cartoon, was er maar een scanapparaat. Dat zou een stuk makkelijker zijn dan het lezen van een artikel om je eigen kennis te vergroten in de hoop dat je een volgende keer je alarm afgaat.

    Heeft het je twijfeling gebracht tot een bevestiging? Het is niet makkelijk om een narcist te facen, het is helemaal niet makkelijk om met een narcist te breken. Het is echter veel moeilijker om jezelf bij elkaar te rapen en grenzen te stellen. Laat het niet verder komen dan je nu al bent. Wat ga je doen of heb je al gedaan? Laat een reactie achter onder dit artikel of mail op elisabeth@zodietyfuskerstboomstaat.nl.