Scheiden is van de hedendaagse maatschappij. Er is veel informatie te vinden over scheiden, net als wel of niet uit elkaar gaan. Het is ook een enorme stap die je neemt in je leven. Vooral als je samenwoont en kinderen samen hebt. Dan heb je altijd nog een ‘contact’ met elkaar. Een stappenplan scheiden geeft je een overzicht hoe het scheiden zou kunnen verlopen voor de beste resultaten.
En wat gebeurt er als scheiden niet volgens de 3 heldere stappen verloopt?
Wat als jouw scheiding nu ingewikkelder is geworden dan de 3 stappen? Dan geef ik je in dit artikel inzicht hoe dit in het ‘3 stappenplan scheiden’ is gebeurd. Hoe de stappen ook negatieve invloed op elkaar kunnen hebben. Je weet dan waar je wat harder aan moet werken, ook als de andere dat niet doet. Je doet het uiteindelijk voor jezelf.
In dit Stappenplan Scheiden onderscheid ik de volgende 3 stappen:
- Praktisch scheiden
- Juridisch scheiden
- Emotioneel scheiden
Als het scheidingsproces in deze volgorde verloopt, heb je een nieuwe toekomst in handen, waarin een ieder zijn/haar eigen leven kan vormen in respect naar en voor elkaar. En anders……
#1 praktisch scheiden
Hier richt je je onder andere op de huisvesting en de kinderen. Zie het als feitelijk scheiden, waarbij de een echt weg is bij de ander. Allerlei praktische zaken moeten dan worden geregeld, als een nieuw postadres, huis, omgang, financiën, etc.
Voor het gemak hier een greep uit de belangrijke zaken die je zou moeten regelen:
- Zorg voor geld op een bank- en spaarrekening waar alleen jij toegang toe hebt
- Blokkeer partnercards (creditcards en winkelpassen)
- Een eigen “post”adres
- Wijzig gebruikersnamen en wachtwoorden op websites en sociale media
- Afspraken over de omgang met de kinderen (co-ouderschap, omgangsregeling, bezoekregeling)
- Afspraken over de woning
- Wijzigingen in belangrijke documenten, als testament, donorverklaring, zorgverklaring, etc
- Lidmaatschappen en abonnementen
Als jullie hier al vlot samen uitkomen, kun je uiteraard nog tijdelijk feitelijk scheiden. Denk aan het slapen in een andere ruimte. Daarnaast kun je samen een lijst maken van de te bespreken onderwerpen en prioriteiten daarin stellen.
Leg zoveel mogelijk afspraken vast.
Probeer in dit stadium al professionele begeleiding erin te betrekken om emoties vroegtijdig op te vangen en escalatie te voorkomen. Er zijn geweldige scheidingscoaches, maar je kunt ook denken aan individuele hulpverlening.
#2 juridisch scheiden
Je gaat financiële afspraken maken en de omgang vastleggen. Voor veel zaken kunnen jullie gezamenlijk tot overeenstemming komen, waardoor de juridische kant minder kosten met zich meebrengt. Een mediator, advocaat en/of notaris kan bepaalde zaken op zich nemen in dit stadium.
Het ouderschapsplan moet besproken worden en is onderdeel van de scheiding:
- Hoe de zorg en opvoeding wordt verdeelt [zorgverdeling]
- Hoe de omgang vorm krijgt [omgangsregeling]
- Op welke wijze jullie elkaar informeren over de kinderen (schoolresultaten, gezondheid en vermogen/onvermogen van de kinderen) [communicatie]
- Financiële afspraken over de kinderen (kinderalimentatie en bijzondere kosten als sportclub) [financiële regelingen]
Extra zaken die je zou kunnen opnemen in het ouderschapsplan:
- Het maken van beslissingen als schoolkeuze, medische behandeling en lichaamsversieringen
- Financiële aangelegenheden als een spaarrekening
- Vorm van opvoeden als bedtijden en straffen/belonen
- Contact met familie, als opa’s en oma’s, ooms en en tantes
- Betrekken van nieuwe partners in het leven van de kinderen
- Verhuizingen
Zorg dat er in het plan ruimte is voor inbreng van verandering, een mogelijkheid om als ouders met elkaar over de kinderen te communiceren en daarmee ook het ouderschapsplan. Denk aan een halfjaarlijkse koppen-bij-elkaar-zitavond met een onafhankelijke derde (mits nodig) om het ouderschapsplan als ouders te bespreken en waar je tegen aanloopt en wat je zou willen optimaliseren.
Andere zaken die op papier moeten komen zijn:
- partner- en/of kinderalimentatie
- zorg er tevens voor dat je je pensioenzaken op orde hebt
- verzorg de financiële zaken als het geld op spaarrekeningen
- schulden en leningenpak verzekeringen op/aan als voortzetten, aanpassen of opzeggen
- huisdierregelingen
#3 emotioneel scheiden
Je bent niet de relatie aangegaan om uiteindelijk uit elkaar te gaan, maar helaas is dit nu wel de harde realiteit. Je zit in de emotionele achtbaan, genaamd ‘scheidingsproces’. Een proces van weken, maanden en soms wel enkele tot tientallen jaren. Verschillende gevoelens passeren de revue als opluchting, teleurstelling, onmacht, jaloezie, verdriet, schaamte en boosheid. Logisch, want je hele wereld is er opeens niet meer. Er ontstaat chaos, verwarring, verslagenheid, wanorde, desorganisatie en ontwrichting.
Het emotionele scheidingsproces kent 7 fases:
- shock en ongeloof
- ontkenning
- woede
- onderhandelingen
- schuldgevoelens
- depressie
- acceptatie
Overheersend in de eerste 6 fases is het aangetaste zelfvertrouwen, het overheersende gevoel van falen. Afwijzing en bedrog door je (ex)partner hakt er diep in. Als je met moeite overeind blijft bij onderhandelingen, vergt dit veel van jou. Het gevoel dat je je leven niet meer in de hand hebt stijgt en je zelfvertrouwen krijgt een flinke deuk. Veel nieuwe ontdekkingen, ook over je zelf en je eigen onafhankelijkheid.
Acceptatie is eigenlijk het punt waar je echt emotioneel afscheid neemt van het oude en het nieuwe omarmt. Je begint echt aan je toekomst en je wordt niet meer vastgehouden door de scheiding. Jouw nieuwe leven krijgt vorm.
Je hebt het los durven laten en bent niet langer op zoek naar erkenning en gerechtigheid. Jij kunt daarom echt verder.
Stappenplan scheiden verloopt niet als gewenst
Om een nieuw leven op te kunnen bouwen, waarin je niet meer afhankelijk bent van je ex-partner, is het noodzakelijk dat je deze drie processen (praktische, juridisch en emotionele scheiding) hebt doorlopen. Deze drie processen beïnvloeden elkaar soms negatief:
- De praktische scheiding kan worden bepaald door emotionele en/of juridische belangen. De ex-partner (of jij) kan macht willen houden over de ander onder ‘praktische’ redenen. Dit is destructief op het langere termijn.
- Als je de praktische zaken, juridisch niet afhandelt, zul je verbonden blijven met je ex-partner.
- Je emotionele gesteldheid bepaalt of je in staat bent om de praktische scheiding goed te regelen. Als je erg gewond ent, kun je niet gefundeerde beslissingen nemen, omdat je niet in staat bent het geheel te overzien. Ook als je de scheiding niet accepteert, ga je het proces boycotten, wat niet ten goede komt aan de scheiding. Ook wordt dan het juridische scheiden een slagveld.
- Als er geen vastliggende afspraken zijn over de kinderen, waar je elkaar op zou kunnen aanspreken, is het moeilijk om emotioneel los te komen van elkaar. Je bent nog veel met elkaar aan het overleggen en onderhandelen.
Ga voor jezelf na waar het in jullie scheidingsproces vastloopt:
Praktische scheiding
- Weet je waar je recht op hebt in de praktische omgang en/of financieel?
- Zijn je rechten gewaarborgd in de afspraken met je ex-partner?
- Komt de nieuwe praktische regeling over de zorg voor de kinderen overeen met hoe de verdeling in het verleden was?
- Komt de regeling wel overeen met hoe je het op het termijn geregeld wilt hebben?
Juridische scheiding
- Wat zijn de juridische belangen van jou en wat zijn de juridische belangen van je ex-partner?
- Is alimentatie zo geregeld dat beide ouders het bestaande inkomensniveau garandeer of is er voor een oplossing gekozen die hem/haar het minste geld kost ten koste van jou of de kinderen?
Emotionele scheiding
- Wat is je emotionele reactie op de scheiding?
- Wat is je emotionele reactie naar je ex-partner?
- Vind je het belangrijk om emotioneel los te komen van je ex-partner?
- Zijn afspraken (praktisch en juridisch) ondertekend door beide ouders?
Uiteindelijk draait het om loslaten. Laat je ex-partner los. Als je ex-partner ergens vastloopt, hetzij praktisch, juridisch en/of emotioneel, pak dit dan voor jezelf op en ontdek hoe jij hiermee om kunt gaan. Wie weet buigt hij mee. Check ook de pagina van de rijksoverheid.
Is er meer aan de hand?
Zoek dan hulp!
Iemand om mee te praten. Hulpverleners die bekend zijn met jouw type ex-partner of zoek/start een zelfhulgroep voor scheidende vrouwen/ouders.
Heb je hiermee de heilige graal? Absoluut niet. Je kunt niet bepalen wat het scheidingsproces is van je ex-partner. Je kunt te maken hebben met agressie naar jou en/of de kinderen. Zoals bij mij het geval is geweest. Hier gaan alle processen door elkaar heen en kun je geen van de fases voor 100% goed afhandelen. Tenminste, dat lijkt zo. Het is hard werken en kan enkele tot tientallen jaren duren, maar loslaten is een kunst om te leren. Soms wordt je in dit proces overvallen door wakker gemaakte gevoelens die nog onvoldoende waren verwerkt/losgelaten. Gouden momenten om je verder los te weken en sterker neer te zetten. Mijn scheidingsproces was een heftige rollercoaster, waar ik uiteindelijk mijn kracht in heb gevonden om ook weer anderen mee te helpen. Leer hoe jij omgaat met je eigen scheidingsproces om sterker en krachtiger te worden, in eigen kracht.